این گزارش کارآموزی با فرمت Word بوده و قابل ویرایش است همچنین آماده پرینت می باشد

موضوع : گزارش کارآموزی شیمی،تولید فرآورده های بهداشتی یک شرکت

گزارش کارآموزی شیمی،تولید فرآورده های بهداشتی یک شرکت : شيمي، علم تركيبات و ساختار ماده است. شناخت خواص و نيروهاي موجود در يك ماده باعث انتخاب صحيح و دقيق ما در برهمكنش مواد به منظور توليد فرآورده موردنظر مي‌باشد. بدين منظور وجود شيميست در مراحل مختلف توليد ضروري به نظر مي رسد. براي توليد هر ماده لازم است، مواد اوليه آن به درستي انتخاب و سپس شرايط واكنش تعيين وبهينه سازي شود. در واحد R & D شركت پاكشو متخصصان دراين زمينه فعاليت مي كنند. آنان براي جلب رضايت مصرف كنندگان معايب محصول را برطرف وتغييرات لازم را ايجاد مي‌كنند. يكي از مهمترين قسمتها در روند توليد، تهية مواد اولية مورد نياز كارخانه است. چرا كه كيفيت اين مواد تأثير مستقيم در كيفيت محصول خواهد داشت. بهتر است يك شيميست افرادي را كه در اين زمينه فعاليت دارند همراهي كند تا مواد خريداري شده ويژگيهاي مورد نظر را داشته باشد. كلية مواد اوليه و محصول نهايي توليد شده، درآزمايشگاه كنترل كيفيت مورد آزمايش قرار مي‌گيرد. تمام اين مواد بايد خواص فيزيكي و شيميايي ويژه اي كه براي آنها تعريف شده است را دارا باشند. بنابراين لازم است در اين قسمت افراد كاملاً متخصص فعاليت كنند. همچنين آنان بايد به انواع روشهاي آزمايشگاه خصوصاً به اصول شيمي تجزيه تسلط كافي داشته باشند. در هنگام ساخت نيز نظارت يك كارشناس شيمي بر نحوة توليد، مقدار مواد و احياناً مشكلات به وجود آمده در حين توليد لازم است. همچنين در نگهداري مواداوليه در انبارها بايد دقت كافي به عمل آيد زيرا برخي از مواد شرايط و زمان نگهداري خاصي دارند. موارد ذكر شده كلياتي را در فرآيند توليد بيان كرد اما در اين مسير جزئيات بيشتري وجود دارد كه هر يك به تنهايي اهميت دارد و مسلماً وجود تجربة كاري تكميل آن را هموار خواهد كرد.

مو و لزوم استفاده از شامپوها: ابتدا نگاهي گذرا به ساختان مو خواهيم داشت سپس روشهايي كه مواد مصرفي در شامپوها و حالت دهنده‌هاي مو مي‌تواند ساختمان مو را تحت تأثير قرار دهند بررسي مي‌شوند. ساختمان مو بر اساس نژاد، تغذيه ومنطقه‌اي كه فرد در آن قرار دارد و خصوصيات وراثتي متغير است. ولي به طور كلي سه منطقه در برش عرضي مو ديده مي‌شود. لاية اول كوتيكول است كه خارجي‌ترين لاية مو است. از پروتئين كراتينه شده تشكيل شده است و بصورت فلس‌هايي است كه بر روي هم قرار گرفته‌اند. مقاومت موي انسان نسبت به مواد شيميايي به ميزان ضخامت لاية كوتيكول آن بستگي دارد. اگر چنانچه لاية كوتيكول مو آسيب ببيند مو حالت خشكي و خشني پيدا خواهد كرد. لاية كورتكس زير لاية كوتيكول قرار دارد و قسمت اعظم مو را تشكيل مي‌دهد. اين لايه از سلولهاي سوزني شكل تشكيل شده كه در طول محور ليف مو قرار دارند. الاستيسيته و قدرت مو به ساختمان كورتكس بستگي دارد. كورتكس از اسيدهاي آمينه مانند تريپتوفان و تيروزين واز اجزاء بسيار كوچك معدني و از تركيبات گوگرددار مانند سيستين تشكيل شده است.

كانالي كه در مركز مو قرار دارد مدولا ناميده مي شود كه معمولاً از كراتين نرم تشكيل شده است. گفته مي‌شود كه اين لايه بر خواص شيميايي و مكانيكي مو تأثير چنداني ندارد. لاية كوتيكول مناسبترين لايه براي ايجاد تغييرات ساده در مو مي‌باشد. براقيت و نرمي مو توسط افزودن مواد شيميايي كراتين دار به كوتيكول مو تأمين مي‌شود. تشكيل لايه يا فيلمي بر روي تار مو به صورت ممتد يا غير ممتد باعث بهبود خواص فيزيكي فلس‌هاي مو، براقيت و نرمي مي‌شود كه خود بر خواص نوري مو مؤثر است. براي اين منظور مي‌توان از يك نرم كنندة اسيدي استفاده كرد. در اثر جذب مواد شيميايي در لاية كوتيكول، براقيت، شفافيت و سهولت برهم لغزيدن تارهاي مو بهبود مي‌يابد. گروههاي آمينو آزاد كراتين مو، هر چند منبع الكترون مي‌باشند ولي از لحاظ شيميايي بدون بار هستند. اين گروهها مي‌توانند از لحاظ پيوند الكترواستاتيكي باتركيباتي كه از لحاظ الكتروني ضعيف هستند پيوند يافته و يك كمپلكس قوي ايجاد نمايند. دترجنت‌هاي كايتوني به عنوان اسيد لوئيس و مو به عنوان بازلوئيس عمل مي‌كند وعمل جايگريني مواد در لاية‌ كوتيكول انجام مي‌شود. هنگامي كه مو تحت تأثير مواد شميايي قرار مي‌گيرد كورتكس مو در محل انتهايي مو به صورت بي‌حفاظ باقي مي ماند. جايگزين كردن مواد حالت دهنده در اين قسمت به علت اندازه بزرگ مولكول محدوديت دارد. بنابراين همانگونه كه يك مولكلول وارد اين جزء مو مي‌شود مي‌تواند از آن جز نيز خارج شود مگر آنكه با لاية كورتكس واكنش‌ دهد. مدولا به علت غير قابل دسترس بودن كمتر در دسترس عمليات حالت دهندگي قرار مي‌گيرد.

ريشة مو مواد چربي را ترشح مي‌كند كه اين مواد محتوي اسيدهاي چرب، روغنهاي اوليئك چربيها، هيدروكربنها و استرونيدها مي‌باشد. به منظور زدودن چربي، لازم است كه ماده‌اي كه چربي را به خود جذب مي‌كند كه به نام مواد ديترجنت ناميده مي‌شود به شامپو افزوده مي‌شود. اين ماده بايد موجب خيس شدن مو شود. اين عمل از طريق كاهش كشش سطحي آب انجام مي‌شود. ثانياً كشش بين چرك و مو بايد تا حدي كاهش يابد كه ذرات چرك توسط محلول ديترجنت جانشين گردند.

شامپو و انواع آن: يكي از تعاريفي كه براي شامپو ارائه شده به اين صورت است. شامپو سورفكتانتي (مادة فعال در سطحي) است كه به فرم صحيحي (مايع- جامد يا پودر) تهيه شده و قادر است كه در صورت مصرف در شرايط معين چربي ها و كثيفي را از روي پوست سر و تار مو جدا كند بدون اينكه اثرزيان آوري روي پوست سر يا مو يا سلامتي مصرف‌كننده داشته باشد. بطور كلي ابتدائي‌ترين عملكرد شامپو تميز كردن مو و پوست سر مي‌باشد. پس از آن براي جلب رضايت بيشتر مشتري مي‌توان موادي به شامپو افزود تا به مو خاصيت نرمي و لطافت بدهد و نيز مي‌توان با طراحي فرمول شامپو خواص ديگري به آن داد براي مثال حداقل كردن تحريك چشم، كنترل شورة سر و يا افزودن مواد ديگري كه شامپو را بيشتر مورد پسند مصرف كننده قرار دهد.

انواع شامپوها: شامپوها به صورتهاي مختلفي قابل تهيه‌اند از جمله ‌به صورت: مايع شفاف، لوسيون، خمير ژل و يا به صورت خشك كه هر يك انواع مختلفي دارد از جمله:

شامپو مخصوص موهاي خشك، معمولي و يا چرب،‌ شامپوي ضد شوره، شامپوي بچه، شامپوي نرم كننده، شامپوهاي غير صابوني و… شامپوهاي مايع پايدار بوده و به راحتي آنها را مي‌توان رنگين و معطر نمود حاوي لوريل سولفات و يا لوريل اترسولفات به علاوه موادي جهت ايجاد كف و غلظت مناسب هستند.

دترجنتهاي آنيوني: اين سورفكتانت ها حاوي گروه آنيوني از يك طرف و گروه هيدروكربني با زنجير بلند از طرف ديگر مي‌باشند. گروههاي آنيوني مي‌تواند كربوكسيلات، سولفات، تيوسولفات، سولفانات، سولفينات و سولفون آمين باشد. آلكيل بنزن سولفونات‌ها از جمله ديترجنت‌هاي آنيوني هستند كه قدرت پاك كنندگي بالايي دارند و درمايع ظرفشويي و پودرهاي رختشويي استفاده مي‌شود. با تغيير اندازة گروه آلكيل خواص دترجنت تغيير خواهد كرد. اگر گروه آليكل شامل چهار تا هشت اتم كربن باشد يك عامل مرطوب كننده خواهيم داشت. اگر گروه آلكيل 10 تا 14 اتم كربن داشته باشد ديترجنتي مطلوب‌ترخواهيم داشت. زنجير آلكيل بايد به صورت خطي باشد تا قابل تجزيه درطبيعت باشد. سديم لوريل سولفات يك پاك كننده با كف كنندگي خوب در صنايع شامپو سازي كاربرد فراوان دارد. آلكيل سولفاتهايي كه داراي 18- 12 كربن هستند مفيد‌ترند. به خصوص آنهايي كه 18- 14- 12 اتم كربن دارند كف عالي داشته و مو را نرم و لطيف مي‌كنند. هر چه تعداد كربن گروه آليكل بيشتر باشد كف كمتري توليد مي‌كند. روغن نارگيل داراي درصد اسيد چرب بالايي بوده و بهترين سورفكتانت‌ها را حاصل مي‌نمايد.

سديم لوريل سولفات به دليل آنيونيك بودن و قليائيت بالا سبب سوزش چشم شده وامروز درصنايع شامپوسازي مورد مصرف قرار نمي‌گيرد. منوگليسيريدهاي سولفونه شده يكي از بهترين ديترجنت‌هاي مصرفي در تهيه شامپوها است اگر گروه آلكيل متصل به آن 11 اتم كربن داشته باشد. اين ماده نسبت به سختي آب مقاوم است ودر صورت مصرف مو را نرم و لطيف مي كند. اين تركيب به صورت خنثي يا اسيدي بايد نگهداري شود. آلكيل اتوكسي سولفاتها كه فرم كلي آنها به صورت است جزء ديترجنت‌هاي ارزان و بي‌ضرر محسوب مي‌شوند. به دليل داشتن گروه پلي اتيلن گليكول براي چشم و پوست كم ضررترند و خاصيت التهاب آوري كمتري دارند وبه دليل وجود اين گروهها قدرت آنيونيك آنها ضعيف‌تر بوده و در دامنة وسيعتري از PH مي‌توانند فعال باشند. معمولاً اگر n برابر 2 يا 3 باشد خاصيت كف كنندگي عالي خواهد بود سديم لوريل اترسولفات يكي از رايج ترين ديترجنت‌هاي مصرفي در شامپو مي‌باشد كه با علامت اختصاري SLES شناخته مي‌شود. اين ماده با در صدهاي مختلفي توسط شركت‌هاي متفاوت توليد مي‌شود. جرم مولكولي متوسط آن را 384 در نظر مي‌گيرند. آزمايشات نشان داده هر چه تعداد اتيلن اكسايد در مولكول بيشتر باشد تحريك چشم و پوست كمتر شده و ديترجنت ملايمتري خواهيم داشت.

محافظت كننده‌ها: براي جلوگيري از رشد باكتري و كپك بايد ممانعت كننده‌هاي باكتريايي استفاده كرد. براي اين منظور از بين مواد موجود بايد مناسبترين آن را انتخاب كرد.

از جمله موادي كه مي‌تون مصرف كرد: فرمالدهيد، اتانول، متيل پروپيل، بوتيل هيدروكسي بنزوات و … مي‌باشند. فرمالين از جمله ممانعت كننده‌هاي قوي مي‌باشد. هر چند مصرف اين ماده در بيشتر كشورها ممنوع اعلام شده ولي در كشور ما تا حد 2/0 درصد مصرف آن مجاز مي‌باشد. توصيه مي‌شود در صورت امكان از ممانعت كننده‌هاي ديگر مثل پارابن استفاده شود كه به نام تجاري نپازين M معروف است. نپاژين پودر سفيد رنگي است و به ميزان 3/0- 2/0 درصد استفاده مي شود. قدرت ميكروب‌كشي آن از فرمالين كمتر است ولي مدت پايداري آن در شامپو بيشتر است.

فرمالين به صورت مايعي بي‌رنگ است و اگر چنانچه رنگ آن به زردي متمايل شود و به خصوص اگر در آن رسوباتي مشاهده شود نشان دهندة آن است كه فرمالين در حال خراب شدن بوده و درصد آن از 37 درصد كاهش يافته‌ است. در صورت مصرف چنين فرماليني هر چند محلول صاف شده آن به شامپو افزوده شود ولي به مرور زمان رسوبات فوق در شامپو تشكيل شده و پس از مدتي در ظرف ته نشين خواهند شد و نه تنها فرمالين مصرفي از قدرت ميكروب كشي چنداني برخوردار نيست بلكه رسوبات ايجاد شده شكل ظاهري شامپو را مشكوك خواهد ساخت. كارخانة پاكشو از متيل ايزوتيازولينون به عنوان محافظت كننده استفاده مي‌كند.

مايع ظرفشويي: مايع ظرفشويي ارزان تر از بقية محصولات است و اين به دليل مواد اولية مورد استفاده در آن است. Base اصلي مايع ظرفشويي اسيد سولفونيك است.

فرم خطي آن LABS (آلكيل بنزن سولفونات خطي) چون در طبيعت تجزيه مي‎شود آلودگي ايجاد نمي كند. ولي فرم شاخه دار آن DDB (دو دسيل بنزن) چون زمان زيادي طول مي كشد در طبيعت تا تجزيه شود باعث ايجاد آلودگي خواهد شد. مخصوصاً براي كشورهايي كه بيشتر از آب سطحي استفاده مي‌كنند، كه در اين صورت آلودگي بالايي خواهد داشت. ابتدا يك آلكيل خطي كه 12 كربن و يا بيشتر دارد انتخاب كرده و حلقة بنزن روي آن منشانند بعد كارخانه اي كه قابليت سولفوناسيون دارد So3H روي حلقه مي نشاند. اين ماده سيال و قهوه اي رنگ است و Base اصلي مايع ظرفشويي است.

ابتدا به صورت نمك در مي آورند اين ماده را بعد نمك آن را به صورت مايع استفاده مي‌كنند وجود So3 و حلقة آروماتيك براي پوست مضر است. اين اسيد توسط يك قليا خنثي مي‎شود. سود يا دي اتانول آمين يا تري اتانول آمين بسته به اينكه چه درصدي از چه ماده اي براي خنثي شدن استفاده شود كيفيت محصول متفاوت خواهد بود. مايع ظرفشويي غلظت كمتر و كدورت بيشتر دارد.

اگر از دي اتانول آمين براي خنثي كردن استفاده كنيم غلظت مايع ظرفشويي افزايش يافته و كدورت آن كاهش مي يابد. اگر از تري اتانول آمين استفاده كنيم نسبت به ماده قبلي غلظت كمتري خواهد داشت و اگر از سود استفاده كنيم غلظت افزايش يافته علاوه بر اينكه بر روي پوست اثر گذاشته و مضر است ولي حسن آن در اين است كه از نقطة كدورت كاملاً به دور است. واكنش خنثي شدن مايع ظرفشويي گرمازا است سرعت mixer ، ترتيب روي هم ريختن مواد بر روي غلظت و كيفيت محصول به شدت تأثير مي گذارد. امروزه پاك كننده هاي كمكي به مايع ظرفشويي اضافه مي كنيم مانند يك آنيونيك (تگزاپون) و يا يك آمفوتر مثل كوكونات كه هم نقش غلظت دهنده هم تثبيت كننده و پايدار كنندة كف را دارد. براي تنظيم PH محصول از قليا استفاده مي كنيم. مقداري EDTA به محلول ساخت اضافه مي‌كند. براي مقاوم كردن محصول در مقابل آب سخت.

توليد فرآورده هاي بهداشتي شركت پاكشو گزارش كارآموزي توليد فرآورده‌هاي بهداشتي شركت پاكشو کارآموزی تولید فرآورده های بهداشتی در یک شرکت مقاله توليد فرآورده هاي بهداشتي يك شركت کارآموزی رشته شیمی دانلود گزارش کارآموزی کارورزی

فهرست مطالب

تاريخچه شركت پاكشو 3

مو و لزوم استفاده از شامپوها 4

شامپو و انواع آن 7

دترجنت‌ها (سورفكتانت‌ها) و انواع آن 9

تري اتانول آمين لوريل سولفات 17

سولفوساكسيناتها 17

فتي اسيد آلكانول آميد 18

ايميدازولين‌ها 19

بتائين‌ها 20

عوامل حالت دهنده مو 21

محافظت كننده‌ها 22

عوامل شفاف كننده 23

عوامل غلظت دهنده 24

افزودينهاي كه به پايداري شامپو كمك مي‌كنند 25

كف 25

مواد اولية شامپو و كنترل كيفيت آنها 26

آب و كنترل كيفيت آن 37

فرمولاسيون دو نوع شامپو و مايع دستشويي 41

مراحل ساخت شامپو 43

كنترل كيفيت محصول 45

روشهاي اصلاح محصول 49

نرم كننده‌هاي لباس 50 

سفيدكننده‌ها 52

مايع ظرفشويي 55

جرم گير 58

شيشه شوي 60

نرم كنندة موي سر 62

ميكروبيولوژي 63

مقالات